ROZWÓJ MOWY I REAKCJI SŁUCHOWYCH U DZIECKA

 

Rodzice!

Dla niemowlęcia i małego dziecka słuch jest jedną z ważniejszych dróg poznawania świata i warunkiem koniecznym do rozwoju mowy. Wczesne wykrycie nieprawidłowości umożliwia skuteczne zapobieganie trwałym następstwom wady słuchu.

Rodzice!

Jako pierwsi możecie sami śledzić rozwój swojego dziecka w warunkach domowych podczas codziennej zabawy. Do tego celu może Wam też posłużyć test rozwoju reakcji słuchowych i mowy

Od 1 do 3 miesięcy.

Rodzice! Sprawdźcie, czy rozwój mowy i reakcji słuchowych Waszego dziecka jest zgodny z przyjętą normą w danym przedziale wiekowym:

Około 2 miesiąca życia niemowlęta głużą (tzw. gruchanie przypominające dźwięki gardłowe, przypominające „k, g, h” ), wyrażając w ten sposób swoje emocje. Te pierwsze wokalizacje mają charakter odruchowy, są ćwiczeniem narządów artykulacyjnych, pojawiają się niezależnie od tego, czy dziecko słyszy czy nie. Głużeniu odpowiada umiejętność unoszenia głowy.

Rodzice! Sprawdźcie, czy:

-Reaguje zmrużeniem oczu lub nagłym rozłożeniem rączek na głośne dźwięki

TAK

NIE

-Od 2 miesiąca reaguje na głos bliskiej osoby /kiedy jej nie widzi/

TAK

NIE

-Budzi się przy głośnych dźwiękach

TAK

NIE

-Głuży, tzn. wydaje gardłowe dźwięki

TAK

NIE

Od 4 do 6 miesięcy.

Rodzice! Sprawdźcie, czy rozwój mowy i reakcji słuchowych Waszego dziecka jest zgodny z przyjętą normą w danym przedziale wiekowym:

Około 5 miesiąca życia niemowlę zaczyna gaworzyć. Świadomie bawi się głosem pod kontrolą słuchu, powtarza dźwięki przypadkowe lub usłyszane w otoczeniu, najczęściej są to sylaby. Na tym etapie milknie dziecko, które urodziło się z poważnym niedosłuchem. Rodzice jednak mylą głużenie z gaworzeniem, nie wiedząc, na czym polega różnica: gaworzeniu odpowiada umiejętność siadania.

Rodzice! Sprawdźcie, czy:

-Zwraca głowę w kierunku głosu znanej osoby lub innego dźwięku

TAK

NIE

-Budzi się z lekkiego snu, gdy ktoś głośno mówi

TAK

NIE

-Reaguje gaworzeniem na mowę matki

TAK

NIE

-Reaguje płaczem lub podrywa się przy dużym hałasie

TAK

NIE

 

 

 

Od 7 do 12 miesięcy.

 

Rodzice! Sprawdźcie, czy rozwój mowy i reakcji słuchowych Waszego dziecka jest zgodny z przyjętą normą w danym przedziale wiekowym:

            W trzecim kwartale życia pojawiają się pierwsze reakcje na wołanie po imieniu, adekwatne reakcje na proste polecenia, zakazy. Dziecko zaczyna powtarzać niektóre dźwięki. Najważniejszy dla rozwoju mowy jest moment, kiedy dziecko zrozumie, że wszystkie przedmioty otaczający ludzie maja swoje nazwy, a dźwięki wydawane przez dorosłych są szybkim sposobem porozumiewania się. Koniec pierwszego roku życia jest właśnie tym momentem.

            Rodzice! Sprawdźcie, czy:

-Reaguje na swoje imię

TAK

NIE

-Gaworzy, tzn. powtarza sylaby, np. „ba-ba”

TAK

NIE

-Budzi się z lekkiego snu, gdy ktoś głośno mówi

TAK

NIE

-Używa własnego głosu, chcąc zwrócić na siebie uwagę – zaczepia

TAK

NIE

-Próbuje naśladować głos mamy, taty pod względem rytmu i głośności

TAK

NIE

-Spogląda lub wskazuje palcem na przedmioty, osoby, gdy się o nie poprosi

TAK

NIE

Od 13 do 18 miesięcy.

Rodzice! Sprawdźcie, czy rozwój mowy i reakcji słuchowych Waszego dziecka jest zgodny z przyjętą normą w danym przedziale wiekowym:

               W tym czasie dziecko opanowuje elementarny zasób słów, określających przedmioty i osoby z najbliższego otoczenia. Wypowiada wiele wyrazów o charakterze onomatopei (wyrazów dźwiękonaśladowczych). Zaczyna używać równoważników zdań. Pierwszym wyrazom towarzyszy umiejętność stawania. Do ukończenia 2-go roku życia dziecko przyswaja około 300 wyrazów.

 

Rodzice! Sprawdźcie, czy:

-Reaguje na polecenia, np. „chodź”, „nie ruszaj”

TAK

NIE

-Naśladuje wiele słów

TAK

NIE

-Szuka źródła interesującego go dźwięku

TAK

NIE

-Mówi pierwsze trzy lub cztery słowa

TAK

NIE

-Bawią go rymowanki, np. zabawa „koci – koci…”

TAK

NIE

-Poproszone pokaże, np. nos, zrobi „pa-pa”

TAK

NIE

-Naśladuje głosy zwierząt

TAK

NIE

-Tańczy przy muzyce

TAK

NIE

 

 

 

Od 19 do 24 miesięcy

 

Rodzice! Sprawdźcie, czy rozwój mowy i reakcji słuchowych Waszego dziecka jest zgodny z przyjętą normą w danym przedziale wiekowym:

Około 2-go roku życia dziecko powinno wypowiadać pierwsze proste zdania. Następuje różnicowanie słownictwa na rzeczowniki (określające przedmioty), czasowniki (określające czynności), przymiotniki (określające cechy) oraz przyimki, spójniki i zaimki. Dziecko w wieku około 2,5 lat zaczyna o sobie mówić „ja”.

 

Rodzice! Sprawdźcie, czy:

 

-Pokazuje różne części ciała

TAK

NIE

-Spełnia proste polecenia, np. „włóż piłkę do pudełka”

TAK

NIE

-Szuka źródła interesującego go dźwięku

TAK

NIE

-Odpowiada na pytania, np. „Czy chcesz więcej?”

TAK

NIE

-Mówi ponad 20 słów

TAK

NIE

-Śpiewa i tańczy przy muzyce

TAK

NIE

-Pokazuje znane obrazki, gdy się je nazywa

TAK

NIE

-Nazywa to, czego chce: ciastko, soczek

TAK

NIE

-Potrafi naśladować, np. kota, psa, pokazując obrazek

TAK

NIE

Od 2 do 5 lat.

 

Rodzice! Sprawdźcie, czy rozwój mowy i reakcji słuchowych Waszego dziecka jest zgodny z przyjętą normą w danym przedziale wiekowym:

Około 3-go roku życia dziecko zaczyna wypowiadać nieco dłuższe, złożone z 4-5 słów, tzw. zdania rozwinięte. Rozpoczyna się okres swoistej mowy dziecięcej.

 

Rodzice! Sprawdźcie, czy:

 

-Słucha radia i telewizji na tym samym poziomie głośności co inni

TAK

NIE

-Spełnia trudniejsze polecenia słowne, np. „schowaj zabawki”

TAK

NIE

-Odpowiada na pytanie: „Co to jest?”

TAK

NIE

-Zadaje proste pytania, interesując się otoczeniem

TAK

NIE

-Mówi coraz więcej zdaniami, opowiada proste bajki lub wymyślone historyjki

TAK

NIE

-Słyszy i rozumie rozmowę w drugim pokoju

TAK

NIE

 

 

Od 6 do 7 lat.

 

Rodzice! Sprawdźcie, czy rozwój mowy i reakcji słuchowych Waszego dziecka jest zgodny z przyjętą normą w danym przedziale wiekowym:

Kończy się rozwój mowy, dalej wzbogaca się zasób słownictwa. Utrata słuchu w tym wieku nie ma wpływu na rozwój mowy czynnej.

Rodzice! Sprawdźcie, czy:

-Posługuje się gramatyczną mową, używa bogatego słownictwa zawierającego wszystkie jej części

TAK

NIE

-Prawidłowo artykułuje wszystkie głoski języka polskiego

TAK

NIE

Rodzice!

1. Jeżeli po wykonaniu testu pojawią się wątpliwości, lub odpowiedź na dwa lub więcej pytań dla danego wieku brzmi „NIE”, należy zgłosić się do lekarza pediatry, aby skierował Wasze dziecko na badanie słuchu.
2. Należy pamiętać, że każde dziecko ma indywidualne tempo rozwoju, niektóre reakcje mogą pojawić się wcześniej, inne później. Opóźnienie w ramach poszczególnych etapów nie powinno jednak przekraczać 4 – 6 miesięcy.
3. Badania słuchu należy przeprowadzać kilkakrotnie w każdym przedziale wiekowym. Dziecko w tym czasie powinno być zdrowe i wypoczęte.
4. Jeśli reakcje na dźwięki są niepewne lub mowa dziecka nie rozwija się, czy postępuje zbyt wolno, może to być spowodowane np:

• wadą słuchu,
• przewlekłym, wysiękowym zapaleniem uszu,
• opóźnieniem psychoruchowym,
• brakiem stymulacji ze strony środowiska rodzinnego,
• wadami narządów mowy, itp.

      Bardzo ważne jest aby to sprawdzić, dlatego wskazana jest konsultacja ze specjalistą:

• audiologiem,
• laryngologiem,
• psychologiem,
• logopedą.

Materiały zostały opracowane przez logopedę PP-P na potrzeby rodziców, w oparciu o broszurę wydaną przez: Stowarzyszenie Przyjaciół Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Człowiek-Człowiekowi” we współpracy z Instytutem Fizjologii i Patologii Słuchu.