Dział psychologa

 

Autyzm – fakty i mity

     Autyzm to jedno z najcięższych zaburzeń rozwoju, który zgodnie ze współczesną wiedzą zaliczany jest do problemów o podłożu neurobiologicznym. Budzi on ogromne zainteresowanie badaczy, a na przestrzeni ostatnich kilku lat zyskał również duże zainteresowanie społeczne. W dalszym ciągu jednak jest to zaburzenie stosunkowo słabo poznane, co przyczyniło się do wytworzenia się wielu mitów dotyczących osób cierpiących na zaburzenia ze spektrum autyzmu. W niniejszym artykule postaram się zatem przybliżyć najważniejsze informacje i wiedzę o funkcjonowaniu osób z autyzmem, a także sprostować najczęściej powielane mity i stereotypy ich dotyczące.

 

O autyzmie słów kilka

     A właściwie „o spektrum autystycznym słów kilka”. W przypadku autyzmu mówi się o spektrum zaburzeń, ponieważ nie istnieje jeden wzorzec poziomu funkcjonowania charakteryzujący osoby z autyzmem. Mogą one być wręcz diametralnie różne, pomimo takiej samej diagnozy. Oznacza to, że autyzm może przyjmować zupełnie inną postać, od łagodnych objawów, po bardzo nasilone i znacznie utrudniające funkcjonowanie we wszystkich sferach życia.      

     Trudności przejawiane przez dzieci autystyczne dotyczą przede wszystkim:

• kontaktów społecznych,
• języka,
• wielu kompetencji emocjonalnych, poznawczych, motorycznych i sensorycznych.

     Najogólniej dziecko autystyczne można określić jako charakteryzujące się dużą trudnością w percepcji istnienia drugiej osoby jako obiektu złożonego. Dzieje się tak, gdyż jemu samemu sprawia trudność pozbieranie i połączenie informacji o sobie
w jedną całość. Z tego powodu jeszcze trudniej jest mu spostrzegać innych ludzi całościowo. Efektem takiej niewłaściwej percepcji jest brak zachowań społecznie przyjętych w procesie interakcji i komunikacji z innymi. Dzieci takie nie oczekują pocieszenia, gdyż w chwili smutku zaspokajają tę potrzebę poprzez autostymulację ruchową albo echolaliczne wypowiedzi. Nie podejmują również prób zbliżenia się do rówieśników, nie inicjują zabaw. Często w interakcji wygłaszają długie monologi, zajmują się uparcie jednym aspektem poruszanego zagadnienia, który wzbudził w nich ciekawość, bawią się samotnie jakimś przedmiotem – bez względu na jego przeznaczenie. W zachowaniu dzieci autystycznych łatwo zauważyć stereotypie ruchowe, niedopuszczanie do zmian w otoczeniu (np. zmian ułożenia rożnych przedmiotów), rytuały codzienne, tworzenie rożnych dziwactw słownych, rożne modulacje głosu, uwag nie na temat.

     Cały czas trzeba jednak pamiętać, że opisane wyżej objawy nie zawsze występują w tak ekstremalnej formie. Ich charakter i stopień nasilenia jest różny na całej długości autystycznego spektrum. Biorąc to pod uwagę, osoby z zaburzeniami autystycznymi, można podzielić na trzy grupy:

1. Osoby aktywne unikające kontaktów społecznych; to osoby pełne rezerwy wobec innych ludzi, unikające kontaktów, dążące do zachowania dystansu fizycznego, unikające kontaktu wzrokowego.
2. Osoby bierne w kontakcie, czyli akceptujące kontakt, ale nie poszukujące go z własnej inicjatywy.
3. Osoby aktywne, ale specyficznie; oznacza jednostki inicjujące kontakt
   i dominujące w przebiegu interakcji, jednak prezentujące powtarzalne sztywne wzorce i zainteresowane rutynowym przebiegiem interakcji, a nie jej treścią

Mity dotyczące ASD

     Wydawać by się mogło, że w obecnych czasach, gdy coraz częściej można spotkać się z tematem autyzmu w wiadomościach i programach telewizyjnych, świadomość społeczeństwa dotycząca tego zaburzenia będzie wysoka. Tymczasem, w dalszym ciągu wiedza o autyzmie jest znikoma. Przekazywane informacje dotyczące tego zaburzenia bardzo często nie są pełne, lub są wręcz przekłamane. Uwypuklane są negatywne charakterystyki osób autystycznych, takie jak: zachowania agresywne, wycofanie, czy zachowania typowe dla autyzmu z współwystępującą niepełnosprawnością intelektualną. W ten sposób w społeczeństwie kreuje się zawężony, stereotypowy i głównie negatywny obraz autyzmu.

   

Mit 1: Dzieci z ASD nie są zdolne do miłości i budowania relacji opartych na uczuciu.

     Jest to bodajże najbardziej rozpowszechniony w społeczeństwie mit. W rzeczywistości, osoby z autyzmem kochają oraz odczuwają wszystkie inne uczucia, a traktowanie ich jako pozbawionych emocji jest bardzo krzywdzące. Faktem jest, że w spektrum autyzmu sfera emocji jest często jedną z najbardziej zaburzonych, lecz nie dlatego, że osoby nie odczuwają, tylko dlatego, że nie potrafią prawidłowo okazać swoich emocji, jak i odczytać emocji drugiego człowieka. Często osoby te są nadmiernie wrażliwe, a brak umiejętności okazywania uczuć komplikuje ich relacje ze społeczeństwem.

Mit 2: Każda osoba z autyzmem posiada jakieś specjalne, genialne wręcz umiejętności.

     Jest to kolejne bardzo powszechne przekonanie. Niewątpliwie znacząco przyczynia się do tego fakt, iż temat autyzmu często jest wykorzystywany w popkulturze, gdzie osoby z diagnozą ASD stanowią inspirację dla postaci serialowych i filmowych. Bardzo często jednak, obraz osób autystycznych w nich kreowany jest wybiórczy i skupia się na jakiejś genialnej zdolności przez nich posiadanej. Tego typu zdolności, fachowo określane są mianem zdolności wysepkowych (ang. special isolated skills) i występują jedynie u około 5-15% osób autystycznych. Faktem jest, iż znane są przypadki geniuszu wśród osób ze spektrum, jednak często wiąże się to z dużymi ograniczeniami w rozwoju pozostałych umiejętności, oznacza to, że te nadzwyczajnie uzdolnione osoby często nisko funkcjonują w pozostałych sferach.

     W tym miejscu warto też nadmienić, iż osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu często wykazują wybiórczość zainteresowań. Oznacza to, że posiadają jeden, bardzo konkretny obszar zainteresowań (np. matematyka, lotnictwo, dinozaury, informatyka, komputery), na którym koncentrują całą swoją uwagę i energię, dzięki czemu zgłębiają go w eksperckim wręcz stopniu. Nie dziwi zatem, iż mogą uchodzić za geniuszy w danej dziedzinie.      

Mit 3: Osoby z autyzmem są upośledzone umysłowo.

     W rzeczywistości autyzm nie zawsze oznacza niepełnosprawność intelektualną. Istnieje wiele osób z ASD, których funkcjonowanie mieści się w normie intelektualnej.

Mit 4: Wszystkie dzieci z autyzmem powinny chodzić do szkół specjalnych.

     W tym przypadku wybór uzależniony jest od stopnia funkcjonowania dziecka. Wiele dzieci autystycznych uczęszcza do szkół masowych czy integracyjnych, gdzie radzą sobie podobnie jak ich rówieśnicy. Do placówek specjalnych chodzą najczęściej te dzieci, u których obok zaburzeń ze spektrum występuje też niepełnosprawność intelektualna.

Mit 5: Osoby z autyzmem są agresywne i autoagresywne.

     Zachowania agresywne mogą się pojawić, nie można jednak twierdzić, że każda osoba autystyczna jest agresywna. Agresja i autoagresja najczęściej są efektem utrudnionej komunikacji z innymi lub nieprawidłowo prowadzonej terapii i nie wynikają z samego zaburzenia. Zdarza się, że osoby z ASD nie potrafią skutecznie zakomunikować swoich potrzeb, co prowadzi do narastania u nich frustracji i w konsekwencji agresji.

Mit 6: Autyzm to choroba.

     Jak często spotkaliśmy się z takim sformułowaniem: „to dziecko jest chore na autyzm”? Na pewno nie raz. Takie określenie autyzmu jest jednak kompletnie błędne. Autyzm nie jest chorobą a zaburzeniem rozwojowym, który towarzyszy osobie przez całe życie. Słowo „choroba” sugeruje, że jest to stan przejściowy, z którego można się wyleczyć. Z zaburzeń ze spektrum autyzmu wyleczyć się nie da, jednak dzięki odpowiedniej opiece i właściwie dobranej terapii można w znaczącym stopniu poprawić funkcjonowanie osoby. Im wcześniejsza diagnoza i idąca za nią indywidualna terapia, tym większa szansa na poprawienie jakości życia osoby z autyzmem i jej rodziny.

    

     W społeczeństwie istnieją również mity dotyczące ściśle zespołu Aspergera. Bardzo często są one efektem uproszczenia lub wyolbrzymienia pewnych faktycznie zaobserwowanych zjawisk.

Mit 1: Osoby z Zespołem Aspergera (ZA) są silnie introwertywne, nie odczuwają emocji ani potrzeby społecznej przynależności.

     Prawda jest tak, że osoby z ZA chcą kontaktów z ludźmi, a ich ograniczenie spowodowane jest przez problemy z nawiązywaniem bliskich relacji. Taka sytuacja czasami skutkuje nawet u nich depresją. Warto także zaznaczyć, że osoby z Zespołem Aspergera przebywając we właściwym środowisku są w stanie poprawiać swoje kompetencje społeczne.

Mit 2: Osoby z Zespołem Aspergera wykazują całkowity brak poczucia humoru.

    

     To również nie jest prawdą. Co prawda, ich humor może być bardzo specyficzny, istnieje też możliwość wystąpienia problemów związanych z ograniczeniami społecznymi (np. nieodróżnienie żartu od kłamstwa lub nierozumienie zasady społecznej, na której dowcip bazuje). Obserwuje się jednak przejawy poczucia humoru u osób z ZA.

     Spektrum autyzmu jest niezwykle skomplikowanym i nadal mało poznanym zaburzeniem. Jedyne co jest pewne, to to, iż nie istnieje jeden, ściśle określony model funkcjonowania osób z autyzmem, każda jest indywidualnością. Nie ma dwóch takich samych osób ze spektrum, a funkcjonowanie każdej z nich uzależnione jest od niezliczonej ilości różnych czynników. Każda osoba z ASD stanowi swój własny wyjątkowy „przypadek”, który zasługuje na poznanie i zrozumienie.

 

                                           Opracowała- mgr Milena Kardasz- psycholog

 

 

 

Renata Dobrowolska

Zaburzenia odżywiania się u dzieci i młodzieży

Celem tego artykułu jest przedstawienie głównych rodzajów zaburzeń odżywiania się, które to coraz częściej występują, głównie wśród dziewcząt i młodych kobiet. Ostatnio zauważono, że obniżył się wiek osób cierpiących na te zaburzenia. Pierwsze objawy bulimii obserwuje się najczęściej w przedziale wiekowym 15 – 25 lat. Anoreksja natomiast może pojawić się jeszcze wcześniej, nawet w wieku 10 lat. Najczęściej jednak obserwowana jest u 13 – 18 - letnich dziewcząt. U chłopców także mogą wystąpić te zaburzenia. Bardzo ważne jest zatem, aby wzmacniać świadomość rodziców i nauczycieli, co do przyczyn, objawów, przebiegu, sposobu leczenia i zapobiegania zaburzeniom odżywiania się.

objawy anoreksji i bulimii

Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa) i żarłoczność psychiczna (bulimia nervosa) znajdują się w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD – 10.

Kryteria diagnostyczne jadłowstrętu psychicznego:

• zmniejszenie masy ciała (albo brak przyrostu – u dzieci) prowadzące do osiągnięcia masy ciała co najmniej o 15% poniżej prawidłowej lub oczekiwanej przy danym wieku i wzroście.

• postępowanie mające na celu zmniejszenie masy ciała jest narzucone samemu sobie poprzez unikanie "tuczącego" pożywienia

• samoocenianie siebie jako osoby otyłej oraz występowanie zaburzającego prawidłowe odżywianie się strachu przed przytyciem, co prowadzi do narzucania sobie samemu niskiego progu masy ciała,

• obejmujące wiele układów zaburzenia endokrynne (u mężczyzn – utrata seksualnych zainteresowań i potencji, u kobiet – zanik miesiączkowania)

• zaburzenie nie spełnia kryteriów rozpoznania bulimii psychicznej.

Kryteria diagnostyczne żarłoczności psychicznej:

• występują nawracające epizody przejadania się (co najmniej 2 razy tygodniowo w przeciągu 3 miesięcy), w czasie których w krótkim okresie czasu spożywane są duże ilości pokarmu,

• utrzymuje się uporczywa koncentracja na jedzeniu i silne pragnienie lub poczucie przymusu jedzenia (głód),

• pacjent usiłuje przeciwdziałać efektom "tycia" za pomocą jednej lub więcej z następujących metod:

- prowokowanie wymiotów,

- prowokowanie wydalania stolca,

- kolejne okresy głodowania,

- stosowanie: leków obniżających łaknienie, preparatów tarczycy, leków moczopędnych; w przypadku bulimii u chorych na cukrzycę, mogą oni bagatelizować leczenie insuliną.

• samoocenianie siebie jako osoby otyłej oraz zaburzający strach przed przytyciem (zwykle prowadzące do niedoboru masy ciała).

Za głównie wyznaczniki anoreksji uznaje się niedożywienie oraz brak miesiączki u dorastających dziewcząt. Aby ocenić prawidłowość wagi danej osoby należy dokonać oceny jej wskaźnika masy ciała - BMI (body mass index). Współczynnik ten można obliczyć poprzez podzielenie masy ciała wyrażonej w kilogramach przez kwadrat wzrostu wyrażonego w metrach.

Klasyfikacja otyłości wg BMI dla osób dorosłych (WHO).

klasyfikacja	PODZIAŁ
Ciężka niedowaga	<16,00
Umiarkowana niedowaga	16,00- 16,99
Lekka niedowaga	17,00- 18,49
Niedowaga	<18,50
Prawidłowa masa ciała	18,50- 24,99
Nadwaga	25,00 – 29,99
Otyłość	≥30,00
Otyłość klasy I	30.00 - 34-99
Otyłość klasy II	35.00 – 39.99

Anoreksję rozpoznaje się, gdy indeks wagi ciała jest mniejszy niż 17,5 kg/m2, przy stwierdzeniu jednocześnie występowania innych objawów charakterystycznych dla tej choroby.

Przyczyny anoreksji i bulimii

Trudno jest jednoznacznie określić przyczyny powstawania zaburzeń odżywiania się u dzieci i młodzieży. Mówi się o czynnikach społeczno - kulturowych, rodzinnych, indywidualnych.

• CZYNNIKI SPOŁECZNO - KULTUROWE

Wśród czynników społeczno – kulturowych wpływających na zaburzenia odżywiana się możemy wyróżnić prezentowany w mediach ideał szczupłej sylwetki oraz społeczne oczekiwania atrakcyjności formułowane wobec kobiet.

Współczesna rzeczywistość stawia przed młodym człowiekiem coraz to nowe, trudniejsze wymagania. Przekazy niesione przez współczesny świat mówią o tym, że sukces mogą odnieść tylko osoby pracowite, perfekcyjne, zaangażowane w pracę, ambitne, pewne siebie, solidne, opanowane i uprzejme. Nie bez znaczenia jest także zdrowie, a więc uprawnianie sportu i przestrzeganie odpowiedniej diety, a także wygląd zewnętrzny. W mediach i przekazach kulturowych lansuje się super szczupłą sylwetkę. Szczupłość, zaczyna kojarzyć się młodym kobietom podatnym na tego typu komunikaty, z powodzeniem, sukcesem, zarówno osobistym, jak i zawodowym. Coraz więcej w mediach reklamuje się środków odchudzających, wyszczuplających, kładzie nacisk na konieczność prawidłowego odżywiania się i aktywności fizycznej. Poza tym, w reklamach, filmach, na wybiegach dominują szczupłe kobiety. Takie przekazy mogą trafiać do podświadomości młodych, niepewnych siebie dziewcząt, które zaczynają być przekonane, że o powodzeniu w życiu decyduje idealna waga, zaczynają więc do niej dążyć.

Pisząc o czynnikach kulturowych należy też wspomnieć o ruchu pro – ana, który coraz bardziej zaznacza swoją działalność, na razie głównie w internecie. Pro – ana (pro – anorexia) – jest to ideologia, która zachęca do odchudzania i traktuje anoreksję jako styl życia. Jako ideał postrzegane jest tutaj dążenie do bycia szczupłym, odrzucenie jedzenia, rygorystyczne diety. Ruch ten gloryfikuje chorobę i wspiera osoby, które cierpią na anoreksję w dalszym odchudzaniu. Hasło osób skupionych wokół tego ruchu brzmi: „To, co mnie żywi, niszczy mnie”. Działalność pro – ana jest widoczna w internecie, gdzie anorektyczki nazywają siebie motylkami, wzajemnie się utwierdzają i wspierają w odchudzaniu, nie boją się utraty zdrowia, a najważniejszym celem dla nich jest bycie szczupłym.

Nie można jednoznacznie stwierdzić, aby czynniki społeczno – kulturowe były jedynymi i decydującymi o występowaniu zaburzeń odżywiania. Są one ważne i znaczące w połączeniu z innymi czynnikami.

• CZYNNIKI RODZINNE

Problem zaburzeń odżywiania się jest bardzo poważny, w wielu przypadkach może kończyć się śmiercią. Bardzo ważne jest aby mieć świadomość tego, iż zaburzenia te mają głębokie podłoże psychiczne i wymagają specjalistycznego leczenia. W wielu przypadkach, to niestety rodzice nie potrafiąc przyznać, że ich dziecko jest chore na anoreksję lub bulimię, szukają innych przyczyn tych zaburzeń. Taka postawa rodziców utrudnia leczenie, powoduje nasilenie u chorego negatywnych emocji, takich jak wstyd, poczucie winy, bezsilność, nienawiść do siebie.

Lata doświadczeń i badań naukowych wskazują na czynnik rodzinny jak istotny, ale nie jedyny, mający wpływ na pojawienie się anoreksji i bulimii. Dlatego też tak bardzo ważna jest właściwa postawa rodziców wobec dziecka, umożliwienie mu osiągnięcia autonomii, wyrażania własnego zdania, szczerość w rozmowie. Jako zagrażające uważa się postawy nadmiernej opiekuńczości, nadmiernego związania poszczególnych członków rodziny, nie dawania dziecku swobody w jego zachowaniach i postawie, sztywność w stosowanych zasadach wobec siebie nawzajem i otoczenia, włączanie dziecka w konflikt rodziców, nieumiejętność mówienia bezpośrednio o problemach i rozwiązywania konfliktów w sposób konstruktywny. W przypadku zaburzeń odżywania pomocy wymaga nie tylko osoba chora, ale także cała jej rodzina.

• CZYNNIKI INDYWIDUALNE

Bardziej podatne na pojawienie się zaburzeń odżywiania mogą być osoby mające zaburzony obraz siebie, ogólnie niezadowolone z siebie, zwracające uwagę jedynie na swoje słabe strony i negatywne komunikaty od innych na swój temat. Jeżeli chodzi o anorektyczki, to większość z nich jest osobami prezentującymi silną potrzebę osiągnięć, sumiennie wywiązującymi się ze swoich obowiązków, dążącymi do perfekcji. Osoby z jadłowstrętem psychicznym mają też trudności w autonomicznym, samodzielnym funkcjonowaniu, co powoduje u nich silną potrzebę kontroli. Potrzeba ta prowadzi do tego, iż zaczynają one kontrolować swoją wagę i ciało.

Profilaktyka zaburzeń odżywiania

Mówiąc o profilaktyce zaburzeń odżywiania należy odnieść się do dwóch środowisk mających najważniejszy wpływ na rozwój człowieka – rodzinę i szkołę. Nie wystarczy tylko wspomagać dziecko w kształtowaniu zdrowych nawyków żywieniowych, ale też zaspokajać jego potrzeby emocjonalne oraz wychowywać tak, żeby przygotować je do samodzielnego życia w społeczeństwie.

Biorąc pod uwagę system rodzinny bardzo ważne jest, aby obdarzać dziecko uczuciem, przypominać mu o tym, że jest kochane i akceptowane. Należy również pamiętać o tym, żeby w trudnych sytuacjach oceniać i nazywać negatywne zachowanie dziecka, a nie jego samego. Bardzo zgubna jest ciągła krytyka ze strony rodziców. Bardzo ważna jest prawidłowa komunikacja w rodzinie, która polega na pozwalaniu na wyrażanie własnego zdania i emocji, otwartość w rozmowie. Rodzice, dbając o prawidłowy rozwój dziecka, powinni, wspomagać je w budowaniu poczucia własnej wartości. Pomocne w tworzeniu pozytywnej samooceny dziecka i wzmacnianiu jego poczucia pewności siebie są pochwały, docenianie wysiłku i nawet najmniejszych osiągnięć. Rodzice powinni także tworzyć sytuacje, które ułatwiałyby dziecku rozwijanie kompetencji społecznych, pamiętając o tym, jak ważny jest dla człowieka kontakt z rówieśnikami i innymi dorosłymi. Istotny wpływ na rozwój dziecka ma to, żeby dostawało ono od rodziców pewien poziom swobody dostosowany do jego wieku, gdyż nadopiekuńczość rodziców sprzyja występowaniu niepewności, lękliwości i niezaradności. Rodzice powinni też troszczyć się o zdrowy styl życia u ich dziecka oraz przestrzeganie zasad zdrowego odżywiania się. Jedzenie nie powinno, przede wszystkim, być traktowane jako nagroda lub kara, nie powinno się też manipulować za pomocą jedzenia. Istotne jest, aby rodzina przynajmniej jeden posiłek dziennie spożywała razem oraz aby rodzice potrafili zbudować ze swoim dzieckiem serdeczne i szczere relacje od początku i utrzymać je. Szczególnie trudne może to okazać się w okresie dorastania syna lub córki, jednak warto wtedy być blisko dziecka, wysłuchać je i okazać mu zrozumienie.

Jeżeli chodzi o wpływ szkoły na radzenie sobie z zaburzeniami odżywania, to pomoc ta powinna być prowadzona kompleksowo i obejmować profilaktykę, udzielanie pomocy chorym i wsparcie dla osób powracających do normalnego życia. Profilaktyka zaburzeń odżywiania powinna polegać przede wszystkim na uświadomieniu młodzieży zgubnych skutków anoreksji i bulimii. Nauczyciele powinni także być wyczuleni na sygnały świadczące o nadmiernym odchudzaniu się kogoś z uczniów, zwracać uwagę na komentarze dotyczące wagi kierowane do danych osób. Jeżeli nauczyciel zweryfikuje swoje podejrzenia co do zaburzeń odżywiania u danej uczennicy lub ucznia i rozpozna, iż rzeczywiście one występują, powinien przeprowadzić szczerą rozmowę, najpierw z osobą chorą, a potem z jej rodzicami. Nie należy oczekiwać, że chory od razu przyzna się do problemu i zgodzi się na leczenie. Należy przede wszystkim takiemu uczniowi okazać zrozumienie, podać niezbędne informacje na temat leczenia oraz adresy placówek, do których może zgłosić się po pomoc. Jeżeli już uczeń z zaburzeniami odżywiania podejmie leczenie, należy pomóc mu poczuć się dobrze w grupie rówieśniczej w oparciu o zwyczajne, normalne traktowanie – unikanie wypytywania o szczegóły terapii oraz koncentrowania się na wadze i jedzeniu, unikanie „szczególnego” traktowania ze względu na chorobę, okazywanie wyrozumiałości.

Leczenie zaburzeń odżywiania

Leczenie zaburzeń odżywania jest procesem bardzo trudnym, długotrwałym i wymagającym wielu wyrzeczeń. Bulimia i anoreksja mają charakter uzależnień, dlatego też kluczowe jest podjęcie przez pacjenta decyzji o zerwaniu z takim sposobem życia. Niestety, pacjenci z zaburzeniami odżywania często są w silnym oporze i zaprzeczeniu, tracą kontrolę na swoim życiem i nie można czekać na ich decyzję. Często muszą oni być leczeni w ośrodkach psychiatrycznych. Istnieje wiele sposobów leczenia pacjentów z zaburzeniami odżywiania i przynoszą one różne efekty.

Pierwszym krokiem po podjęciu decyzji o konieczności leczenia jest wizyta u psychologa lub psychiatry. Specjalista ten zdiagnozuje chorobę, oceni stopień jej zaawansowania i zagrożenia życia oraz zaproponuje dalsze metody i sposoby leczenia. Niestety, osoby cierpiące na zaburzenia odżywania i ich rodziny, często z różnych powodów, szukają innych sposobów leczenia, które nie zastępują metod fachowych, przesuwają moment rozpoczęcia właściwego leczenia, mogą poważnie szkodzić osobie chorej. Metodami zastępczymi mogą być: hipnoza, leki na apetyt i przeciwwymiotne, bioenergoterapia, wizyty u wróżki, poszukiwanie wiadomości na temat choroby i sposobów samodzielnego „uzdrawiania” bądź uzdrawiania przez rodzinę, spotkania anorektyczek i bulimiczek bez terapeuty, liczenie na niezwykłą siłę związku z drugą osobą, zmiana miejsca zamieszkania, zerwanie kontaktów z rodzicami, akupunktura, stosowanie diety, samodzielne ważenie i kontrolowanie przez osobę chorą.

Anoreksja i bulimia są chorobami bardzo groźnymi, ale można je pokonać. Zarówno osoby z zaburzeniami odżywiania, jak ich rodziny powinny mieć to na uwadze i nieustannie powtarzać, dodając sobie tym samym siły do walki z chorobą. Najważniejsze jest wsparcie osoby chorej, udanie się do specjalisty i podjęcie zalecanych metod i form leczenia. Rodzicu pamiętaj, że jeśli zauważysz niepokojące Cię objawy u twojego dziecka związane z nawykami odżywania się, to nie lekceważ ich, obserwuj zachowanie dziecka, rozmawiaj z nim otwarcie, a w razie wątpliwości zgłoś się po poradę do psychologa.